Figura - Relikwiarz
Świętego Kamila

W dniu 1 października br. podczas Jubileuszowego Nabożeństwa Różańcowego w intencji Zakonu OO. Kamilianów, O. Prowincjał Ernest Szleger dokonał tzw. Intronizacji Figury Św. Kamila, która po wielu latach została odkryta i natychmiast wzbudziła zainteresowanie konserwatorów zabytków ze środowiska krakowskiego. Jak się później okazało pod tandetnymi farbami, które pokrywały niepozorną figurę, odkryto prawdziwe dzieło sztuki, które ze względu na swe piękno zdobi dziś główny ołtarz naszego kościoła.

Relikwiarz przechowujący fragment doczesnych szczątków św. Kamila jest drewnianą rzeźbą pełną, z płaskim, wielokątnym cokołem. Rzeźba jest w całości pokryta płatkami 24-karatowego złota, które widać na odkrytych partiach ciała i na szatach Świętego (ornat, stuła, trzewiki) oraz srebra, które pokrywa inne fragmenty stroju liturgicznego (alba).

Jako tzw. sprzęt kultowy Relikwiarz Św. Kamila jest figurą o rzadko spotykanym, figuralnym kształcie, realistycznie dopracowanych szczegółach anatomicznych i starannie wykonanych fragmentach ubioru. Poziom snycerski, ekspresja gestu postaci (rozłożone ręce Świętego wypowiadają słowa łacińskie "Dominus vobiscum", "Pan z wami"), wyraz artystyczny i ideowy figury, każe przypuszczać, że powstała ona w początkach XIX wieku. Styl wykonania rzeźby nawiązuje do techniki zwanej "herma", która rozpowszechniła się już w średniowieczu. Relikwiarze wykonane tą techniką przedstawiały popiersia świętych, bądź ich wizerunki. Figura ponadto wpisuje się swoim wyrazem artystycznym również w tradycję zastosowania techniki rzeźbiarskiej zwanej chryzelefantyną. Rozpowszechniona w starożytności, w średniowieczu i w czasach nowożytnych stosowana sporadycznie do małych rzeźb, a niekiedy w wyrobach rzemiosła artystycznego, polegała na wykorzystaniu najdroższych materiałów, jako tworzywa. Nie może zatem dziwić tak bogate wykończenie jak i estetyczne wrażenie pozostałe po kontemplacji tego anonimowego dzieła sztuki.

Postać Św. Kamila ukazana jest w podniosłym geście kapłana sprawującego liturgię Mszy św. Świętego zdobi alba obszyta parurą, krzyżującą się na piersi stułą i późno barokowy ornat zdobiony aplikacjami z tzw. "kolumną" czyli środkowym pasem w otoczeniu kamieni, z których większość uzupełniono niedawno.

Krój ornatu, który pochodzi z późnego baroku i sposób ubioru kapłana z czasów reformy Soboru Trydenckiego dowodzi, że Relikwiarz jest zdecydowanie wcześniejszy niż kościół. Jest wielce prawdopodobne, że z myślą o tej figurze zaprojektowano ołtarz główny. Dowodem na to jest cokół figury idealnie pasujący do podstawy znajdującej się nad Tabernakulum. Najciekawsze w tym jest to, że nikt nie pamięta, aby w naszym kościele nad tabernakulum stała kiedykolwiek wspomniana figura Świętego. Przypuszczalnie Kamilianie Niemieccy, którzy przybyli na Górny Śląsk po zbudowaniu kościoła obawiali się, że ktoś skradnie cenną figurę i w jej miejsce wstawili krzyż. Ponadto do Soboru Watykańskiego II zalecano, aby Msze św. odprawiać przy wystawionym Najświętszym Sakramencie, stąd miejsce to z powodzeniem nadawało się do tej praktyki.

Jeśli chodzi o samą figurę Świętego Kamila to w szczególności stanowi ona Relikwiarz, czyli miejsce przechowywania szczątków doczesnych Świętego. W figurze znajduje się tkanka kostna w kształcie serca, opisana i wkomponowana w ażurowy ornament. Ponadto miejsce przechowywania relikwii celowo umieszczone zostało na wysokości ludzkiego serca. Dodatkowo jest ono przeszklone, owalnego kształtu, stanowi spłaszczoną i hermetycznie zamkniętą puszkę z pozłacanego brązu. Świętość figury i jej autentyczność potwierdza i zarazem chroni umieszczona na odwrocie pieczęć lakowa z herbowymi insygniami kardynalskimi (dwa gryfy podtrzymujące kulę ziemską, a nad nimi kontur kapelusza kardynalskiego). Tego typu Relikwiarze nazywane były papieskimi, ponieważ ich sakralny charakter potwierdzała w imieniu papieża Święta Kongregacja Kultu Bożego.

Konserwatorzy odnawiający figurę, choć nie mogli określić skąd pochodzi i kto jest wykonawcą figury, to jednak jednoznacznie stwierdzają, że jest to XIX wieczny zabytek i dzieło sztuki o niezwykłej wartości, kunsztownie wykonane, ręką wybitnego artysty rzeźbiarza. Relikwiarz przed renowacją pokrywały warstwy farby olejnej i tandetnej pozłoty. Przywrócenie pierwotnego wyglądu wymagało całkowitego oczyszczenia figury, jej ponownego metalizowania i odtworzenia niektórych fragmentów rzeźby. Celem uczytelnienia formy zastosowano oksydację i polichromię.

Święta Figurka Patrona Chorych stoi dziś w głównym ołtarzu naszego kościoła, a jej obecność świadczy o tym, że powinna być tam, gdzie znajduje się kolebka Polskich Kamilianów.

Opracował: O. Wojciech Węglicki OSCam.




PREZENTACJA OBRAZU
dokończenie ze str. 4

Kolejny piękny rozkwit maryjnego kultu w naszym kościele przyniosły lata dziewięćdziesiąte. Związane to było z odnową nabożeństwa do Matki Bożej Uzdrowienie Chorych. Za zgodą obecnego Prowincjała O. Ernesta Szlegera zaktualizowano i zreformowano oprawę liturgiczną nabożeństwa. Powstał również nowy tekst Nowenny do Matki Bożej Uzdrowienie Chorych wzbogacony o rozważania. 14.06.1997r., na wniosek wspomnianego już O. Prowincjała, Jego Ekscelencja Ks. Bp Jan Wieczorek - ordynariusz diecezji gliwickiej erygował przy Cudownym Obrazie Bractwo Matki Bożej Uzdrowienie Chorych, liczące dziś prawie 600 członków, uznając w ten sposób doniosłość i potrzebę dalszego rozwijania kultu Matki Bożej Uzdrowienie Chorych wśród swoich wiernych.

Tenże sam Biskup w dowód miłości do Matki Najświętszej swoim dekretem z dnia 24.05.2000r. wyraził zgodę na rozpoczęcie Peregrynacji Obrazu Matki Bożej Uzdrowienie Chorych po rodzinach naszej parafii oraz ustanowił nasz kościół Ośrodkiem Duszpasterstwa Chorych Miasta Tarnowskie Góry.

Wzruszającym dowodem miłości wiernych do swojej Matki i Królowej są liczne wota (w liczbie ponad 200) umieszczone w dwóch gablotach znajdujących się przy Cudownym Wizerunku. Najpiękniejszym z nich jest "Złota Róża", którą poświęcił i ofiarował w imieniu wszystkich Czcicieli Matki Bożej Jego Ekscelencja Ks. Bp Gerard Kusz w czasie uroczystości odpustowych dnia 16.11.1997r.

Mija już 90 lat od dnia kiedy Matka Najświętsza wybrała sobie kościół OO. Kamilianów za szczególne miejsce łaski i Bożego miłosierdzia. W cudowny sposób zgromadziła wokół siebie ludzi chorych i cierpiących. Dziś wierny lud Tarnowskich Gór gorąco i żarliwie oddaje się w macierzyńską opiekę Maryi, polecając swojej Uzdrowicielce Chorych własne troski, choroby i cierpienia. Modląc się przed Wizerunkiem Patronki Chorych zanosi do Boga liczne prośby i błagania. Tu też doznaje uzdrowienia na duszy i ciele.

Opracował: O. Wojciech Węglicki OSCam.

Poprednia stronaPowrót do menuNastępna strona